Środki antykoncepcyjne

Antykoncepcja to naturalne prawo kobiety i nieodłączny element życia seksualnego. Dzięki znajomości przebiegu prawidłowego cyklu oraz mechanizmu zapłodnienia możemy tak postępować aby do niego nie dopuścić.

1. pierwsza możliwość to antykoncepcja polegająca na okresowej abstynencji seksualnej w czasie gdy występuje naturalna płodność. Jej zwolennicy proponują, by współżyć tylko w potencjalnie niepłodnych okresach cyklu, które można ustalić dzięki dokładnej obserwacji jego przebiegu, lub stwierdzeniu innych objawów owulacji. Ta zasada dotyczy wszystkich metod antykoncepcji okresowej abstynencji-różnice dotyczą jedynie sposobów obserwacji cyklu i ustalenia „krytycznej” fazy płodnej. Pamiętać trzeba, że w takim planowaniu musimy uwzględnić czas przeżywania plemników w drogach rodnych kobiety, który jest blisko tygodniowy. Z tej przyczyny znacznie efektywniej jest stosować te metody wyłącznie w drugiej połowie cyklu po stwierdzonej owulacji.
2. sposób drugi pozwala na współżycie w dowolnym okresie cyklu, ale pod warunkiem, że nie dopuści się plemników w głąb dróg rodnych: zatrzymać je powinny mechaniczne przegrody, takie jak prezerwatywa czy używane kiedyś kapturki pochwowe lub naszyjkowe. W chwili obecnej zrezygnowano całkowicie z innych metod niż prezerwatywy. Doszły jednak możliwości stosowania prezerwatyw u kobiet. Tak damska prezerwatywa też jest zakładana do pochwy przed stosunkiem i podobnie działa ochronnie zmniejszając ryzyko zarażenia chorobami.
3. po trzecie, można użyć swoistej „broni chemicznej”. W środowisku dla nich nieprzyjaznym czy szkodliwym, plamniki tracą możliwość ruchu i zdolność zapłodnienia. Na tej zasadzie działają przeróżne preparaty dopochwowe. Jedyną stosowaną obecnie substancją jest Nonoxylol mający podobne własności jak mydła. Jednak cały Świat powoli z tych metod się wycofuje, gdyż ich efektywność jest podobna jak prezerwatyw a nie zmniejszają ryzyka zakażeń.
4. po czwarte, możemy bronić plemnikom dostępu do macicy. Jedną z tych metod jest „zabarykadowanie” drogi do macicy naturalnym, ale zagęszczonym śluzem szyjkowym. Uzyskuje się to dzięki niektórym doustnym tabletkom hormonalnym. Można też plemnikom pokonanie drogi przez światło macicy: za pomocą wkładki wewnątzmacicznej, zwanej popularnie (acz nieprawidłowo) spiralą. Wywołuje ona niewielki odczyn zapalny, utrudnia plemnikom przedostanie się do jajowodu i wpływa na błonę śluzową macicy, uniemożliwiając zagniżdżenie się w niej dzielącej się komórki jajowej. Niektóre rodzaje wkładek zawierają domieszkę miedzi która dodatkowo ogranicza zdolność plemników do zapłodnienia. Identyczną jak wkładka wewnątrzmaciczna formę ma wkładko hormonalna. Jadnak jej główny mechanizm działania związany jest z oddziaływaniem hormonów w jamie macicy. Przez to jest ona i lepiej tolerowana i bardziej skuteczna niż ta zawierająca miedź.
5. piątym sposobem postępowania jest zadbanie o to, by plemniki nie miały czego zapładniać. Umożliwiają nam to środki hormonalne, które zapobiegają owulacji. Takim sposobem jest wytworzenie sztucznej sytuacji w organizmie gdy już na początku cyklu pojawiają się dwa hormony. Doprowadza to do rozregulowania ośrodków w mózgu sterujących prawidłowym cyklem, co hamuje dojrzewanie i uwolnienie komórki jajowej w jajniku. Tak właśnie działają hormonalne pigułki antykoncepcyjne.
6. szósty sposób to działania podejmowane po stosunku. Nawet jeżeli doszło do owulacji i zapłodnienia, możemy powstrzymać transport komórki jajowej do jamy macicy (umożliwią nam to duże dawki hormonów, stosowane – w przeciwieństwie do klasycznych pigułek doustnych- nie codziennie, ale jednorazowo po stosunku). Inną metodą jest uniemożliwienie zapłodnionej komórce zagnieżdżenia się w śluzówce macicy. Takie działanie mają zarówno wkładka wewnątrzmaciczna, jak i niektóre środki hormonalne.